300 χρόνια μετά τη συγγραφή του (1717), εκδίδεται για πρώτη φορά στα νέα Ελληνικά
Στη συνέχεια της παράστασης του έργου «Φιλοθέου Πάρεργα» του Νικολάου Μαυροκορδάτου σε δραματουργική επεξεργασία – διδασκαλία Σίσσυς Παθανανασίου και Σπύρου Βραχωρίτη, στο πλαίσιο του Αφιερώματος στον Ελληνικό Διαφωτισμό που οργάνωσε το Φεστιβάλ Θεατρικό Αναλόγιο 2016 στο Θέατρο Τέχνης, παρουσιάζεται η πρώτη έκδοση στα νέα Ελληνικά, του έργου ΦΙΛΟΘΕΟΥ ΠΑΡΕΡΓΑ, 300 χρόνια μετά τη συγγραφή του (1717).
Η παρουσίαση της έκδοσης θα γίνει Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2017 και ώρα 19.00 στην αίθουσα εκδηλώσεων των Γενικών Αρχείων του Κράτους, Δάφνης 61, Παλαιό Ψυχικό.
Για την έκδοση συζητούν:
Jacques Bouchard, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ, μέλος της Ακαδημίας Γραμμάτων και Ανθρωπιστικών Επιστημών της Βασιλικής Εταιρείας του Καναδά
Άννα Ταμπάκη, Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, φιλοξενούμενη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ
Συντονίζει η Σίσσυ Παπαθανασίου, ιστορικός Πολιτισμού και δραματουργός
Η έκδοση αυτή επαναφέρει στο προσκήνιο ένα σημαντικό έργο του πρώιμου Ελληνικού Διαφωτισμού.
Tο Φιλοθέου Πάρεργα (1717) είναι το πρώτο «νεοελληνικό μυθιστόρημα» που συνέγραψε ο Φαναριώτης ηγεμόνας Νικόλαος Μαυροκορδάτος. Το έργο γράφτηκε σε αρχαΐζουσα γλώσσα. Ο συγγραφέας επεδίωξε να το εκδώσει στη Γαλλία, αλλά δεν τα κατάφερε. Κυκλοφόρησε σε χειρόγραφη μορφή και εκδόθηκε μόλις το 1800 από τον Γρηγόριο Κωνσταντά.
Στον λαμπρό νεοελληνιστή και μελετητή του πρώιμου Διαφωτισμού Jacques Bouchard οφείλουμε μια έξοχη γαλλική μετάφραση και κριτική έκδοση του ελληνικού κειμένου με σχόλια (Nicolas Mavrocordatos, Les Loisirs de Philothée. Texte établi, traduit et commenté par Jacques Bouchard. Avant-propos de C.Th. Dimaras, Association pour l’étude des Lumières en Grèce – Les Presses de l’Université de Montréal, Αθήνα-Μόντρεαλ, 1989).
300 χρόνια μετά τη συγγραφή του, το έργο μεταφράστηκε στα νέα ελληνικά από τον Διονύση Χατζόπουλο υπό την επιστημονική εποπτεία και επιμέλεια του Jacques Bouchard, ειδικά για να παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Θεατρικό Αναλόγιο 2016 στο Θέατρο Τέχνης, στο πλαίσιο του Αφιερώματος που οργάνωσε το Φεστιβάλ για τον Ελληνικό Διαφωτισμό.
Τη δραματουργική επεξεργασία, τη διδασκαλία και τη μουσική επιμέλεια της παράστασης είχαν ο Σπύρος Βραχωρίτης και η Σίσσυ Παπαθανασίου.
Το έργο
Η υπόθεση ξετυλίγεται στην αρχή του 18ου αι. στην Κωνσταντινούπολη της περιόδου των «Τουλιπών», εποχή μεγάλης οθωμανικής πολιτισμικής ακμής, επί Σουλτάνου Αχμέτ του Γ΄.
Το αφήγημα ξετυλίγεται σε 24 περίπου ώρες.
Είμαστε στο καλοκαίρι του 1715.
Ο αφηγητής-Φιλόθεος κάνει περίπατο με φίλους του στην πλατεία του Ιπποδρόμου (Άτ-Μεϊντάν) στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί συναντούν ξένους που είναι ντυμένοι περσικά και μιλούν ιταλικά. Ένας από αυτούς τους προσκαλεί να συνεχίσουν τη συζήτησή τους στον κήπο του σπιτιού του. Ακολουθεί μια περιγραφή του μαγευτικού κήπου. Τούρκοι χωροφύλακες όμως εισβάλλουν στον κήπο και συλλαμβάνουν τον Κορνήλιο. Στη συνέχεια, ο Φιλόθεος και ο Ιάκωβος πηγαίνουν να συναντήσουν μία λόγια, κοσμοπολίτικη συντροφιά στον Γαλατά ή στο Πέρα.
Ακολουθούν συζητήσεις που αναφέρονται σε ζητήματα επικαιρότητας, φιλολογικά και φιλοσοφικά και ένας βαρκάρης τούς διηγείται τη ζωή του. Την επομένη, ο Φιλόθεος και ο Ιάκωβος επισκέπτονται τον φίλο τους Κορνήλιο στη φυλακή. Εκεί συναντούν έναν τούρκο που αφηγείται περιπετειώδεις ιστορίες φυλακισμένων. Η τελευταία συνάντηση-συζήτηση διεξάγεται στον κήπο του κρυπτοχριστιανού Ιακώβ.
Είμαι ευτυχής που το Φεστιβάλ Αναλόγιο και εγώ προσωπικά συνέβαλα στην επαναφορά στο προσκήνιο αυτού του σημαντικού έργου του πρώιμου Ελληνικού Διαφωτισμού και υπερήφανη που είχα τον συντονισμό της πρώτης του έκδοσης του στα νέα ελληνικά. Σίσσυ Παπαθανασίου