Γκρέτα
Το έργο
Η Γκρέτα Γκάρμπο, σε μεγάλη πια ηλικία, απομονωμένη απ’ όλους κι απ’ όλα, με μοναδική συντροφιά τη γραμματέα της, που έρχεται κάθε μέρα να τη βοηθήσει. Το «my girl», όπως συνηθίζει να τη λέει, είναι το μοναδικό της πια κοινό, απρόθυμο να γελάσει, να μιλήσει, να ζήσει.
Η Γκρέτα, όμως, ξέρει τι σημαίνει απώλεια κι απόγνωση, μοναξιά και σιωπή. Κι έμαθε από νωρίς ή να τα παλεύει ή να τα διαλέγει. Μέχρι να τελειώσει η καθημερινή ρουτίνα τους – η αλληλογραφία, το φαγητό, τα φάρμακα, τα ψώνια της ημέρας– η Γκρέτα θα μπαινοβγαίνει στη ζωή που έζησε, όχι για να εξηγήσει τον μύθο της ή να φωτίσει το μυστήριό της, αλλά για να μοιραστεί, με τη γενναιόδωρη αυτάρκεια της γυναίκας που έζησε, όπως ήθελε, το αποθεματικό της.
Το έργο Γκρέτα έλαβε Έπαινο στα Κρατικά Βραβεία Θεατρικού Έργου το 2018.
Απόσπασμα του έργου
Ξέρεις… πολλές φορές φανταζόμουν μια αίθουσα αναμονής ρόλων. Να μπαίνουν, να βγαίνουν, να περιμένουν, οι άλλοι ρόλοι να τους ρωτάνε: «Πώς ήταν;», κι αυτοί να λένε «Έτσι κι έτσι» ή «Δεν τα κατάφερα να χωρέσω» ή «Δεν με κατάλαβαν» ή «Ήταν τέλεια» και να ξανακάθονται στη θέση τους και να περιμένουν την επόμενη φορά που θα τους καλέσουν. Και να συζητάνε, να συμβουλεύουν, να θαυμάζουν… οι ρόλοι είναι τεράστιοι, όλοι, απ’ τον πιο μικρό, μέχρι τον πιο μεγάλο, τεράστιοι, οι ηθοποιοί όμως έχουν όρια, συγκεκριμένους περιορισμούς. Ήξερα πάντα ότι τους είχα, ποτέ δεν πίστεψα ότι το ταλέντο μου ήταν… τόσο πολύπλευρο όσο νόμιζαν μερικοί…
Κωνσταντίνα Γιαχαλή
Η Κωνσταντίνα Γιαχαλή γεννήθηκε στην Πάτρα το 1972. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών, στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ και στη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Εργάζεται ως σεναριογράφος στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο (Κι όμως είμαι ακόμα εδώ, Ζακέτα να πάρεις, Για πάντα παιδιά, Μην αρχίζεις τη μουρμούρα, Λίτσα.com, Εφτά θανάσιμες πεθερές, Ζητείται ψεύτης κ.ά.).
Το θεατρικό της Τι θα κάνουμε με τον Αντώνη; βραβεύτηκεστους Θεατρικούς Αγώνες Νέων Δημιουργών (2004).
Έχει συνεργαστεί στις παραστάσεις: Παγωτό μες στον χειμώνα, Η Πηνελόπη Δέλτα συναντάει τον Μάγκα και Στέλιος Καζαντζίδης, Η ζωή μου όλη.
Ο μονόλογός της Γκρέτα έλαβε Έπαινο στα Κρατικά Βραβεία Θεατρικού Έργου 2018.
Το μυθιστόρημά της Ποτέ δεν ξέρεις και η Γκρέτα κυκλοφορούν από τις εκδ. Αρμός.
Σκηνοθετικό σημείωμα
Η Γκρέτα Γκάρμπο, μια ηθοποιός-σύμβολο. Μια γυναίκα μυστήριο. Ένα πλάσμα της μελαγχολίας. Ένας γρίφος.
Όταν κατάφερε να κάνει την μετάβαση από τον βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο κι ήταν η μόνη που το έκανε με επιτυχία. Η φωνή της ακούστηκε για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη, στην ταινία Άννα Κρίστι (Anna Christie, 1930) και διαφημίστηκε με το σλόγκαν “Η Γκάρμπο μιλάει”.
Η αίσθησή μου, διαβάζοντας το έργο της Κωνσταντίνας Γιαχαλή, είναι ότι αν η Γκρέτα μιλούσε για την Γκρέτα, αυτά ακριβώς θα έλεγε. Γιατί δεν αφηγείται απλά την ιστορία της Γκρέτα Γκάρμπο, ενός παγκόσμιου κινηματογραφικού συμβόλου της χρυσής εποχής του Ηollywood, αλλά είναι η αφετηρία για να διανύσουμε την πορεία του μικρού κοριτσιού από τη Σουηδία στη μετέπειτα γυναίκα, αυτής πίσω απ’ την λάμψη των φλας της μεγάλης οθόνης, της γυαλιστερής όψης των μαρκίζων, των περιοδικών, των μαύρων της γυαλιών, των αυτογράφων που ουδέποτε υπέγραφε και να περιπλανηθούμε σ΄ έναν ενδοσκοπικό και μοναχικό απολογισμό ζωής.
Η πένα της Γιαχαλή, καταφέρνει με ένα «ζουμ ιν» να πλησιάσει τις ρωγμές και να τρυπώνει στα έγκατα της ύπαρξής της και να συλλάβει την πραγματική της αντανάκλαση. Αλλά όπως έλεγε και ο Λακάν, το πραγματικό είναι το απρόσιτο, το μη-συμβολοποιήσιμο, το απωθημένο, το τραυματικό, αυτό που διαφεύγει της συνειδητής κατανόησης και της γλώσσας, αλλά παρόλα αυτά αποτελεί μια θεμελιώδη διάσταση της ανθρώπινης ψυχής και εμπειρίας.
Το έργο διατρέχει τις διαχρονικές θεματικές της φήμης, της μοναξιάς και της αποδοχής του «τέλους» που αποκτούν συγκλονιστική βαρύτητα μέσα από την αφήγησή της. Η ατμόσφαιρα κινείται μεταξύ της δημόσιας persona και της προσωπικής αλήθειας, του οικείου-ανοίκειου, είναι μια κρυφή ματιά στο προσωπικό καταφύγιο μιας πρώην «θεάς», μιας γυναίκας που έζησε έντονα, λατρεύτηκε ως μύθος και μοιράζεται χωρίς να διστάζει το προσωπικό της νόημα στη δύση της ζωής της. [Λίνα Ζαρκαδούλα]
Γκρέτα
Συγγραφέας: Κωνσταντίνα Γιαχαλή
Σκηνοθεσία, Μουσική επιμέλεια: Λίνα Ζαρκαδούλα
Κοστούμια: Ελένη Καββάδα
Φωτισμοί: Εβίτα Σκριμιζέα
ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Μάρω Παπαδοπούλου (Γκρέτα), Αγγελική Καρυστινού (Γυναίκα γύρω στα σαράντα)